Door Zwammerdamschepen op donderdag 22 juli 2021 - 11:21
De Limes wordt werelderfgoed
De Limes wordt werelderfgoed: Archeoloog Tom Hazenberg legt uit in Museumpark Archeon.
Nu de Werelderfgoed Conferentie van UNESCO in Fuhzou in China in volle gang is, komt de aandacht voor de UNESCO Werelderfgoed nominatie van de Neder-Germaanse Limes tot een kookpunt. De meest recente aandacht kwam van RTV West met een live interview met Tom Hazenberg in het radioprogramma “West komt thuis” op vrijdagmiddag 17 juli (ca. 17.25 uur).
Op 20 juli jl. heeft TV West ook de nieuwsitems uitgezonden over de Neder-Germaanse Limes in de regio, gemaakt door journalist en historicus Robbert van Cleef. In de eerste clip over de Limes in Leiden liep hij met wijkbewoners Liesbeth Dijkdrenth en Marten Ris rond Park Matilo om hun trots over de Romeinse geschiedenis van de wijken Meerburg en Roomburg te peilen. Daarna vertrok Van Cleef naar Alphen aan den Rijn dook hij voor de tweede clip in `Operatie Zwammerdamschepen’ met interview met archeoloog Yardeni Vorst en directeur van Museumpark Archeon Jack Veldman. Beide clips werden aan elkaar verbonden door Tom Hazenberg. Het hele item is ook samengevast op de website van RTV West.
Je komt er niet zo makkelijk op te staan: de werelderfgoedlijst van de Unesco. Toch lijkt een flink gebied in onze regio er na jaren hard werken op te komen: de noordelijke grens van het Romeinse Rijk, de Limes, staat op het punt werelderfgoed te worden. 'Als het niet dit jaar is, dan wordt het volgend jaar', denkt de Leidse archeoloog Tom Hazenberg. De Limes loopt dwars door onze regio van Katwijk via Leiden naar Alphen aan den Rijn en zo verder via de Rijn richting Nijmegen en Duitsland. Op dit moment is een twee weken durende conferentie aan de gang waarop zeer waarschijnlijk besloten wordt dat de Limes werelderfgoed wordt.
Werelderfgoed is cultureel en natuurlijk erfgoed dat wordt beschouwd als onvervangbaar, uniek en eigendom van de hele wereld en waarvan het van groot belang wordt geacht om het te behouden. In Nederland staat bijvoorbeeld de Waddenzee erop, maar ook de grachtengordel van Amsterdam en de molens bij Kinderdijk. Als de Unesco groen ligt geeft om de Limes ook de werelderfgoedlijst te zetten dan komt het Leidse Park Matilo erop, maar ook de zogenaamde Zwammerdamschepen die in Archeon gerestaureerd worden.
In de bodem van Park Matilo in de wijk Meerburg liggen de resten van een belangrijk Romeins legerkamp. Het park is bekend van het Romeinse ruitermasker dat er in 1996 gevonden werd.
De vondst werd landelijk nieuws en het masker met krulletjes kreeg de bijnaam Gordon omdat de zanger toen vaak op de radio te horen was. Het ruitermasker is nu te bewonderen in het Rijksmuseum van Oudheden. 'Het was een belangrijk legerkamp', zegt Hazenberg. 'Het moest de handelsroute van de Romeinen via de Rijn naar Engeland beschermen.'
De omwonenden van Park Matilo zijn erg blij met de aandacht die het park nu krijgt door de toetreding tot de werelderfgoedlijst:
Bij themapark Archeon in Alphen aan den Rijn zijn ze trots op de zogenaamde Zwammerdamschepen. Dat zijn een aantal Romeinse vrachtschepen die over de Rijn voeren en in Zwammerdam zijn gevonden.
'Die Zwammerdamschepen staan in Nederland echt symbool voor de Limes', zegt Hazenberg. 'Het ging de Romeinen niet om Nederland, maar om de Rijn als handelsroute. En die schepen speelden daarbij een cruciale rol.' De Romeinse forten die langs de Rijn zijn gevonden, moesten die handel beschermen. 'En dat hebben ze zo heel lang vol kunnen houden', weet Hazenberg.
Bekijk hier hoe de Zwammerdamschepen worden gerestaureerd:
Wereldwijde erkenning
Als de Limes inderdaad werelderfgoed wordt, dan betekent dat wereldwijde erkenning. 'De Limes verbindt in Zuid-Holland ruim 2000 jaar geschiedenis met het heden. Met de Werelderfgoedstatus brengen wij de Limes en Zuid-Holland onder de aandacht van vele bezoekers, van binnen en buiten de oude Romeinse grenzen', zei gedeputeerde Willy de Zoete van Zuid-Holland al eerder.
In 2020 heeft Nederland al samen met Duitsland het nominatiedossier ingediend bij de Unseco in Parijs. De verwachting is dus dat tijdens de jaarlijkse vergadering van het World Heritage Comité van UNESCO vanaf 16 juli, een besluit wordt genomen over de nominatie.